We weten allemaal dat pizza, donuts en cake geen groot onderdeel uit zou moeten maken van ons dieet en dat je hier sneller dik van wordt dan van voedingsrijk voedsel zoals vlees en groenten.
Maar waarom is dat zo? Als je mensen op straat hier naar informeert dan krijg je uiteenlopende antwoorden. Sommige mensen denken dat het komt vanwege de hoeveelheid suiker, andere denken dat het komt door de lage hoeveelheid vezels en weer anderen zeggen dat het komt door het hoge aantal calorieën.
Desondanks zullen veel mensen geen antwoord weten op vragen als: waarom zijn producten met een hoog fructose gehalte zo dikmakend of waarom een lage inname van voedingsvezels overgewicht en ziektes veroorzaken of waarom de calorie dichtheid ertoe doet.
Want dat is waarover het gaat – we weten weten allemaal wel dat “junk food” niet gezond en dikmakend is, maar weinig mensen kunnen uitleggen waarom.
Ik denk dat wanneer meer mensen de daadwerkelijke invloed van zwaar bewerkt eten op het menselijk lichaam kennen, gezonde voeding in populariteit zou stijgen.
Maar voordat we beginnen, laten we eerst kijken naar wat “junk food” daadwerkelijk is.
Wat is “Junk Food”?
“Junk food”is een spottende straatterm voor voedsel met een lage voedingswaarde en veelal een hoge waarde van vet, suiker, zout en calorieën. Het is algemeen aangenomen dat de term in 1972 door Michael Jacobsen, directeur van het ‘Centre for Science in the Public Interest’ geïntroduceerd werd.
Junk food bevat veel calorieën van suikers of vet en weinig proteïne, vitaminen of mineralen. Gezouten snacks, kauwgom, snoep, zoete toetjes, gefrituurd voedsel en gezoete koolzuurhoudende drankjes worden over het algemeen bestempeld als junk food.
Daarnaast zijn er vele soorten voeding, zoals hamburgers, pizza en taco’s die zowel als junk food en gezond voedsel bestempeld kunnen worden, afhankelijk van de ingrediënten en de manier van bereiding.
Zoals de meeste voorstanders van het Paleo dieet zullen bevestigen, is de evolutionaire kijk het natuurlijke startpunt wanneer we voedingswaarde en gezondheid willen begrijpen.
Het helpt ons namelijk vragen te beantwoorden, zoals: wat is normaal voor ons mensen? Op welke voeding gedijen we het beste? Welke type voedsel is beschikbaar voor mensen in het wild en in een natuurlijke omgeving van onze voorouders? Hoe hebben moderne bewerkingstechnieken ons voedsel veranderd?
Met dit evolutionaire kader als fundering, gaan we over op de problemen van het moderne junk food..
1. Junk Food Is Extreem Smakelijk & Ze Hebben Een Hoge Beloningswaarde
Bedenk jezelf terugrijdend naar huis na een lange dag werken. Je weet dat de koelkast thuis vol staat met vlees, groente, fruit en gezonde olies, maar op de één of andere manier lijkt het aantrekkelijker om te stoppen bij één van de vele “fast food” restaurantjes die gemakkelijk bereikbaar zijn langs de weg.
Niet eens persé omdat je zoveel honger hebt- maar meer omdat iets sappigs, zouts en vettig meer aantrekkelijk lijkt op dat moment. Wanneer je gewend bent aan een gezond dieet, zal deze behoefte aan iets snels en smaakvol op weg van je werk naar huis minder aansprekend zijn- maar als je dieet uiteenlopender is, zal de kans groot zijn dat je avondeten zal bestaan uit een burger met patat, in plaats van vlees afkomstig van een met gras gevoed dier en courgette.
Maar waarom voelen we ons zo aangetrokken tot deze moderne voedsel producten?
Het gemakkelijke en het “gebrek aan discipline” spelen zeker een rol, maar dit is nog niet alles. Hamburgers, donuts en koekjes hebben een hoge beloningswaarde in tegenstelling tot alles wat je zou kunnen vinden in de natuur en voor sommigen zorgt deze hoge beloning in combinatie met zetmeel, zout, suiker, glutamaat en verfijnde vetten ervoor dat het lichaam uit de steentijd verslaafd raakt aan fast food .
Fast food is gemaakt om zeer smaakvol te zijn. Uiteraard willen we allemaal goed voedsel eten, maar het probleem is dat zwaar bewerkt voedsel, te lekker is.
De technieken die heden ten dage wordt gebruikt voor voedsel bewerking, hebben het mogelijk gemaakt om verschillende ingrediënten te combineren om voedsel te maken dat zeer afwijkt van het voedsel die onze voorouders tot hun beschikking hadden.
Het goedwerkende oer mechanisme om voedsel uit te zoeken dat veilig is en een hoge calorie waarde heeft, hebben een tegendraads effect in de giftige voedsel omgeving van vandaag en hierdoor komt het energie homeostase systeem in een neerwaartse spiraal wanneer we constant toegang hebben tot zeer smaakvol eten met een hoge beloningswaarde.
2. Junk Food Heeft Normaal Gesproken Een Zeer Hoge Calorie Dichtheid.
Met enkele uitzonderingen daargelaten (honing) bevat de meeste ongezonde voeding veel calorieën in vergelijking met natuurlijk voedsel. Dit is geen verassing.
Nog belangrijker om te weten: ze bevatten weinig vezels en water en veel suiker, zetmeel en verfijnd vet. Is het aantal calorieën een goede graadmeter om te beoordelen hoe gezond en vet voedsel is? Niet altijd.
We weten dat de meest gezonde voeding, zoals bepaalde soorten vlees, veel calorieën bevatten. Hoe dan ook, vlees wat veel vet bevat, valt duidelijk in een andere categorie dan het vlees wat je eet bij McDonald’s of Burger King.
Een van de problemen van voeding dat veel calorieën bevat is dat het vaak een laag verzadigingsgehalte heeft wat betekent dat het weinig vult per calorie. 550 kilo calorieën binnenkrijgen bij McDonald’s is een snelle en gemakkelijke taak (Een Big Mac) in tegenstelling tot het verkrijgen van dezelfde hoeveelheid energie van meer verzadigend voedsel zoals fruit, groenten en vlees.
3. Ongezond Eten Bevat Vaak Weinig Proteïne.
Van alle voedingstoffen heeft proteïne het meest krachtige effect op verzadiging en thermosgenese. Er is nu bewijs dat de inname van proteïne een significante invloed heeft op de calorie inname. Dit betekent dat wanneer je een dieet volgt welke weinig proteïne bevat, je waarschijnlijk meer calorieën consumeert dan wanneer je een dieet volgt welke voldoende proteïne bevat.
Het is duidelijk dat niet alle sterk bewerkte voeding die we vandaag de dag eten een tekort hebben aan proteïne. Maar als we naar het dieet als geheel kijken, is de proteïne inname van ongeveer 15% in de Westerse wereld laag in vergelijking met de 19-35 procent binnen het oer dieet.
Dit verschil wordt duidelijk als we kijken naar het verschil tussen de omgeving van de voeding van het oer dieet en hedendaagse voeding.
In de omgeving van onze voorouders, de optimale foerageergebied strategie houdt in dat dierlijke voedselbronnen vaak prioriteit hadden, terwijl in de moderne wereld een dieet met graan als basis de norm is.
Daarnaast is voedsel met een grote calorie dichtheid, rijk aan verfijnde vetten, verfijnde granen en suiker goedkoop en gemakkelijk verkrijgbaar. Is de gemiddelde donut-eter aan het compenseren voor een laag percentage van proteïne in het dieet door meer calorieën te eten?
Waarschijnlijk wel.
4. Junk Food Heeft Een Onnatuurlijke Samenstelling Van Voedingstoffen
In de natuur zul je geen voedsel vinden met een samenstelling van voedingsstoffen die zelfs in de buurt komt van chocoladerepen, cupcakes of Big Macs.
Ondanks dat het duidelijk niet identiek is, is een gebruikelijk thema dat junk food een lage waarde heeft van: proteine (zoals eerder beschreven), vezels, micro voedingsstoffen en water, en hoge waarde van zetmeel, zout, suiker en verfijnde vetten.
Sommige implicaties van de Verwesterde configuratie omvatten veranderingen van de darmflora (welke systematische effecten hebben op metabolisme, immuniteit en gezondheid in het algemeen), verlaging in de gevoeligheid van insuline, verlaging in de gevoeligheid van leptine en een patroon in de gen expressie wat resulteert in een suboptimale fenotype.
Dit orkest zal vetophoping en een slechte gezondheid bevorderen.
5. Junk Food Heeft Een Lage Verzadigings-Index-Score
Alle aspecten die we genoemd hebben, zoals een laag eiwitgehalte, een slecht profiel van microvoedingsstoffen en een hoog suikergehalte, onderbouwen allemaal waarom zwaar bewerkte producten zo slecht scoren op de verzadigings-index.
Dit komt erop neer dat zij niet zo vullen zoals voedingsrijk voedsel. Het verschil in de verzadigingswaarde verklaard waarom mensen die zich aanpassen aan het oer dieet de neiging hebben om minder calorieën per dag te eten.
Bedenk het verschil tussen iemand die fruit, zeevruchten, vlees en groeten eet voor de meeste gerechten en iemand die de voorkeur geeft aan voorverpakte maaltijden en gemakkelijke maaltijden.
Het voedzame dieet bevat voedsel dat veel meer verzadigd per calorie en in combinatie met alle andere eerder beschreven voordelen van het voedzame dieet, zorgt dit voor een lagere inname van calorieën voor de gezonde eter.
Afhalen
Een argument die sommige mensen maken is dat keuzes in dieet geen verschil maken, maar dat het belangrijker is om te kijken naar hoeveel calorieën erin gaan vs. eruit.
Echter zullen mensen met enig verstand van voedingsstoffen zeggen dat dit een te gemakkelijk perspectief is op diëten en overgewicht. Om dieper te kijken naar waarom zwaar bewerkt voedsel problematisch is, zouden we de focus verder moeten leggen dan alleen calorieën.
We zouden dan ook moeten kijken naar de manier waarop fast food het menselijk lichaam beïnvloedt door het lichaam te triggeren meer te eten en minder calorieën te verbranden.
Zuivelproducten, cornflakes, verfijnde suiker, verfijnde plantaardige olie en alcohol dragen maar weinig of helemaal niet bij aan de energie die het Paleo dieet bevat.
Toch is dit 70 procent van de totaal genuttigde energie geconsumeerd in het Westen. Vaak worden deze producten gecombineerd met moderne, zwaar bewerkte voedsel zoals chocolade taart, donuts en pizza, welke diverse nadelige karakteristieken bevatten die ze ongeschikt maken voor menselijke consumptie.
Hiermee wordt niet gesuggereerd om nooit een punt pizza of een vers gebakken cake te eten, maar zoals we allemaal weten helpen deze producten niet tot het verkrijgen van een slank en gezond lichaam.
De elementen die in dit artikel zijn beschreven, kunnen verklaren waarom we verschillend reageren op fast food dan dat dat we doen op voedingsrijk voedsel, waarom we verleiding voelen voor een cupcake, pizza of suikerdrankje en waarom het zo gemakkelijk is om aan te komen wanneer je een Westers dieet volgt.