Kokosolie is oneindig veelzijdig. Eén kokosnoot is voldoende om bakvet van te kunnen maken, een romige zuivelvervanger, een knapperige snack, broodbeleg of een meelvervanger. Bovendien wordt kokos geroemd om zijn voedingswaarde.
Kortom: een wondermiddel dus. Of toch niet altijd?
Kokosolie: de voedingswaarde
Kokosolie, maar ook kokos in het algemeen, is een populair ingrediënt binnen het Paleodieet. Een belangrijke reden is het vet: het Paleodieet legt sterk de nadruk op hoogwaardige vetten, en kokosolie is een geweldige manier om die te verkrijgen.
Gezonde en licht verteerbare vetten
De calorieën in kokos zijn afkomstig van vetten, en de meeste koolhydraten van vezels. In dat opzicht is kokosvet heel gezond.
Kokosvet is voor maar liefst 92 procent verzadigd, met zeer weinig Omega-6 PUFA. Zoals je waarschijnlijk al wist van het Paleodieet, zijn verzadigde vetten niet echt iets om bang voor te zijn.
Wist je trouwens al dat moderne studies uitwijzen dat kokosvet een beschermende werking heeft op hart, bloedvaten en het cholesterolgehalte? Of, om nog specifieker te zijn: kokosvet is rijk aan Middenketen Triglyceriden (MCT), een speciale categorie vetzuren.
In tegenstelling tot andere soorten vetten, hoeven deze MCT’s niet te worden afgebroken voordat je lichaam ze kan omzetten in energie. Dit maakt kokosvet ideaal als je snelle energie nodig hebt, bijvoorbeeld vlak voor een belangrijke sportwedstrijd.
MCT’s zijn ook ideaal als je moeite hebt met het verteren van vetten, of als je last hebt van een trage spijsvertering. Ze hebben een heilzame werking op galblaas problemen, doordat ze geen galzouten nodig hebben om te kunnen worden verteerd.
Kokosvet en kokosolie is daarom een aanrader voor mensen die moeite hebben met het verteren van andere soorten vet, of mensen die problemen met hun galblaas hebben. Door zulke mensen wordt het MCT-rijke kokosolie over het algemeen zeer goed verdragen.
Kokosolie past uitstekend binnen het Paleodieet
MCT’s gaan bijzonder goed samen met een ketogeen dieet (arm aan koolhydraten, en rijk aan hoogwaardige vetten).
Door de manier waarop MCT’s worden omgezet in energie, leveren ze zelfs meer ketogeen dan de meeste andere soorten vet. In feite zou je jezelf, door het toevoegen van MCT aan het Paleodieet, zelfs wat meer eiwitten of koolhydraten kunnen permitteren.
Aan de andere kant zijn de voordelen van het produceren van een overtollige hoeveelheid ketonen ook niet echt helder. Op lange termijn is het vrij gebruikelijk dat de ketonen in je urine afnemen. Dat betekent niet dat je uit je ketose dreigt te raken; het betekent alleen dat je lichaam steeds beter wordt in het inschatten van de hoeveelheid energie die het nodig heeft.
Daarom produceert het minder ketonen. Dat is eerder een voordeel dan een probleem, omdat het produceren van een grote hoeveelheid ketonen die je niet nodig hebt, op lange termijn schadelijk kan zijn.
Antioxidanten in kokosolie
Veel kokosproducten zijn rijk aan antioxidanten. Ongeraffineerde of “maagdelijke” kokosolie (met een sterke kokossmaak), kokosmelk en verse kokosnoot zijn allemaal rijk aan antioxidanten.
Maar let op: de grote uitzondering hier is geraffineerde kokosolie (waarbij je de kokossmaak nauwelijks meer proeft). Deze is zodanig bewerkt door de voedingsindustrie dat de waardevolle antioxidanten verloren zijn gegaan.
Kokos antioxidanten zijn bijzonder krachtig. Uit onderzoek met muizen bleek onlangs dat het kokosvet ertoe bijdroeg dat de muizen in stresssituaties langer gezond konden blijven. Het wondermiddel? De heilzame combinatie van MCT en antioxidanten in de kokosolie!
De nadelen van kokosolie
Tot zover de positieve effecten van kokos op het Paelodieet, onze gezondheid en het metabolisme. Het zou niet eerlijk zijn als we jou ook niet even zouden inlichten over de nadelen. Die kunnne er namelijk ook zijn.
Zoals we eerder vertelden, biedt kokos belangrijke voordelen, maar dat maakt deze voedingsstof nog niet voor iedereen geschikt. Je kunt er namelijk ook zeer heftig op reageren.
Dit kan variëren van spijsverteringsproblemen tot huiduitslag en allergische reacties. Deze problemen kunnen verschillende oorzaken hebben:
- Toevoegingen in kokosproducten.
In sommige gevallen bevat het kokosproduct toevoegingen die een allergische reactie kunnen veroorzaken. Om dit te voorkomen, controleer je best voor aankoop de verpakking, zodat je zeker weet dat je te maken hebt met een natuurproduct. - Kokosnoot allergie.
Hoe heilzaam kokos ook is, je kunt er allergisch voor zijn. Kokosnoot is minder allergie-gevoelig dan andere notensoorten, maar dat neemt niet weg dat ook kokos allergische reacties kan veroorzaken. - Vet kan spijsverteringsproblemen veroorzaken.
Jawel: dezelfde vetten die zo veel voordelen voor de gezondheid hebben, kunnen ook nadelen hebben. Kokosolie kan diarree veroorzaken. Dit kan in het bijzonder gebeuren als je grote hoeveelheden inneemt, terwijl je verder niet veel hebt gegeten. Beter is het om te beginnen met kleine hoeveelheden, en dit langzaam op te bouwen. - Salicylaten.
Kokosnoot is rijk aan salicylaten, en sommige mensen zijn daar gevoelig voor. Vergeleken met cosmetica en medicijnen bevat kokos relatief weinig salicylaat, maar het kan voldoende zijn om symptomen te veroorzaken.
Werkt kokosolie en kokosvet voor jou niet? Geen nood! Je kunt dit vervangen door vele andere alternatieven binnen het Paleodieet. Kokosolie levert op zichzelf genomen geen belangrijke micronutriënten, zoals vitaminen en mineralen.
Wel kan het vet ertoe bijdragen dat in vet oplosbare vitamines zoals vitamine A, vitamine D, vitamine E en vitamine K beter worden opgenomen, maar als je op zoek bent naar micronutriënten zul je die elders moeten zoeken.
Kokosolie: een “wondermiddel”, maar niet voor iedereen
Je eigen lichaam is de ultieme autoriteit als het gaat om welke voedingsmiddelen gezond voor je zijn en welke niet. De meeste mensen doen het prima op kokosolie, maar het is ook heel goed mogelijk dat kokosvet voor jou minder geschikt is.
En ook al kunnen anderen er nog zo enthousiast over zijn, als jij constant last hebt van diarree of buikpijn kun je het maar beter links laten liggen.
Veel succes!