paleo dieet

Zijn Witte Aardappelen Paleo Of Niet? Het Antwoord Is Verrassend…

Witte aardappelen: geliefd door de Belgen en Nederlanders, geconsumeerd in grote hoeveelheden onder de vorm van chips en frieten en drager van dodelijk Neolithisch gif en ziektes?

‘Niet echt.’ luidt het antwoord.

Het 100% willen imiteren van Paleo is kortzichtig en niet ideaal qua voedingsstrategie. Witte aardappelen afschrijven als “niet Paleo”, is een perfect voorbeeld van waarom dit zo is. (En ook wij moeten hier schuld bekennen).

Indien je enkel zaken wil eten die beschikbaar waren in het Paleolithicum zouden aardappelen niet tot je dieet behoren, en dat kan gerust als je dit zelf verkiest. Wanneer je echter zo gezond mogelijk wil eten, gebaseerd op de evolutionaire principes, dan is er ook zeker niets mis met het vermijden van witte aardappelen tijdens je Paleodieet.

Hieronder vind je de meest voorkomende argumenten die tegenspreken dat witte aardappelen paleo zijn, én of ze al dan niet waar zijn…

Witte aardappelen zijn zetmeelrijk

Witte aardappelen zijn een bron van zetmeel. Ze bevatten namelijk hoge hoeveelheden koolhydraten. Dit is echter geen reden om ze niet te eten. Over de hele wereld voeden mensen zich met een breed assortiment van koolhydraten, al sinds de mens voor het eerst ontdekte hoe een knol bereid moet worden (waarschijnlijk al een hele tijd geleden).

Voor een gezond, actief persoon is er niets mis met koolhydraat-inname.

Koolhydraten zijn als essentiële voedingsstof helemaal niet gevaarlijk. Het probleem ligt vaak bij de gifstoffen die erin verwerkt zitten wanneer ze verpakt zijn, zoals gluten in tarwe en fytinezuur in andere graanproducten. Zetmeelhoudende voedingsmiddelen -zoals aardappelen- bevatten deze gifstoffen niet.

We moeten er ons dus helemaal geen zorgen over maken. Mensen die koolhydraten wel zouden moeten vermijden zijn mensen met stofwisselingsstoornissen zoals diabetes of mensen die om een bepaalde reden ketosis ontwikkelen. In dit laatste geval kan het voordelig zijn om weinig koolhydraten op te nemen. Het zou voor gezonde mensen daarentegen geen goed idee zijn om zich hieraan aan te passen.

Witte aardappelen zijn minder voedzaam dan zoete aardappelen

Een ander argument dat tegenspreekt dat witte aardappelen paleo zijn, is dat ze ‘bijna niets anders dan koolhydraten’ bevatten. Ze zouden minder voedzaam zijn dan de favoriete Paleo zoete aardappelen met ‘goed zetmeel’. Wanneer we de keuze krijgen zouden we ons dieet uit zoveel mogelijk micronutriënten moeten samenstellen. Witte aardappelen zouden dus niet de eerste keuze zijn. Dit is een goed opgebouwd argument om geen witte aardappelen te eten.

Echter lijken ze énorm op hun aanverwanten die nog rijker zijn qua voedingswaarde. Als je de voedingswaardes voor 100 gram rauwe zoete en witte aardappelen vergelijkt merk je op dat de twee bijna exact gelijk zijn.

Witte en zoete aardappelen voorzien voor de meeste micro-nutriënten tussen 0% en 5% van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid (ADH). Beiden voorzien 10% vitamine B. Witte aardappelen leveren het meest vitamine C (33% tegenover 4% bij zoete aardappelen), maar zoete aardappelen springen er bovenuit wat vitamine A betreft (284%).

Elders is er niet veel verschil in voedingswaarden, dus de grote hoeveelheid vitamine A in zoete aardappelen moet de reden zijn waarom ze als veel voedzamer worden aangeprezen.

Dit is echter niet zo belangrijk. 284% is een indrukwekkend cijfer, maar vitamine A in plantaardige voeding komt voor onder de vorm van beta-caroteen. Deze ‘voorloper’ van vitamine A moet eerst nog omgezet worden door het lichaam. De omzetting hangt af van heel wat factoren (zoals het rauw of gekookt consumeren van zoete aardappelen, hoeveel vet je hiernaast nog inneemt en of je al dan niet een deficiëntie hebt voor vitamine A). Dit cijfer is dus nog niet echt relevant.

Het resultaat is dat de zoete aardappel eigenlijk niet voedzamer is dan hun witte aanverwante. Ze bevatten niet veel minder koolhydraten aangezien zoete aardappelen er per 100 gram, 20.1 gram leveren terwijl witte aardappelen 17.0 gram levert. Zoete aardappelen bevatten 3 gram vezels en witte aardappelen 2.4 gram.  Zelfs wanneer de vezels niet meegerekend worden in de totale hoeveelheid koolhydraten, leveren de witte aardappelen er slechts kleine hoeveelheden minder van.

Witte aardappelen bevatten iets minder fructose. De koolhydraten in deze soort aardappel heeft dus een gezondere balans tussen suiker en zetmeel. Nogmaals, er kan geen overtuigend argument gegeven worden die staaft welke soort aardappel de eerste keuze zou moeten zijn.

Witte aardappelen hebben een hoge Glycemische Index

Wanneer witte en zoete aardappelen vergeleken worden halen mensen vaak aan dat de witte aardappel een heel hoge glycemische index heeft. De glycemische index is een maat voor de hoeveelheid bloedsuikers dat een voedingsmiddel oplevert. Wanneer beide aardappelen vergeleken worden valt het op dat degene met de hogere glycemische index meer zetmeel bevat. Het zorgt voor een grotere stijging van de bloedsuikerspiegel en kan mogelijks dus sneller leiden tot problemen van de stofwisseling.

Dit gebeurt echter alleen wanneer het voedingsmiddel overmatig geconsumeerd wordt.

Het is zo dat witte aardappelen een hogere glycemische index (GI) hebben. Eén studie toonde aan dat gekookte witte aardappelen een GI hadden van 78 (+/- 4), terwijl gekookte zoete aardappelen een GI hadden van 63 (+/- 6). Er wordt aangewezen dat witte aardappelen meer glucose (GI of 103 +/-3) dan fructose (GI of 15 +/- 4) bevatten. De zoete aardappel bevat dan weer meer fructose en sucrose en levert tegelijk ook minder glucose en zetmeel.

Qua voedingskwaliteit is dit eigenlijk meer een voordeel dan een nadeel. Glucose is veel toegankelijker voor het lichaam en wordt gemakkelijker ingezet voor herstel van spieren na het leveren van inspanning.

Fructose in fruit of zoete aardappelen is niet slecht in natuurlijke hoeveelheden. Toch is het ook geen ideale bron van koolhydraten. Hoewel witte aardappelen een hogere glycemische index hebben, wil dit niet zeggen dat ze minder gezond zijn.

Witte aardappelen behoren tot de nachtschadefamilie

Een andere reden voor het vermijden van witte aardappelen is dat ze behoren tot de nachtschadefamilie. Deze plantensoort bestaat uit een verzameling waar naast aardappelen ook groenten als tomaten, aubergines en paprika deel uit maken van de groep. De groenten van de nachtschadefamilie bevatten een soort chemicaliën (glycoalkaloïden). Hierdoor kunnen ze een trigger vormen voor het ontwikkelen van symptomen zoals ‘lekkende darm’ bij mensen die intolerant zijn voor de groenten.

Dit bezwaar tegen de groente is legitiem en waarachtig, maar komt bij weinig mensen voor. Nachtschade speelt een rol in chronische gewrichtspijn en bij het hebben van een auto-immuunziekte. De meeste gezonde mensen kunnen de groenten echter eten zonder problemen. Net zoals bij zetmeel is het voor zieke mensen soms goed om deze groep voeding te vermijden om de ziekte te behandelen.

Het mag voor gezonde mensen geen argument zijn om deze voedingsmiddelen te vermijden.

Belangrijk om te weten is dat de meest glycoalkaloïden in de schil van de aardappel zitten. Het kan daarom handig zijn om deze te verwijderen om het grootste aandeel van deze stoffen te verwijderen voor consumptie.

Witte aardappelen zijn junkfood

Dit is meer een associatie dan een oplijsting van feiten– Wanneer mensen aan witte aardappelen denken halen ze zich meteen zakken Lays Chips en grote hoeveelheden friet voor de geest. Omdat deze voedingsmiddelen onmiddellijk geassocieerd worden met obesitas en een slechte gezondheid kan dit een reflexmatige negatieve reactie opwekken bij alle soorten witte aardappelen.

aardappelenBovenstaand idee kan ook een weerspiegeling zijn van de klasse waartoe men behoort. Witte aardappelen werden altijd al geconsumeerd door de armen (denk aan de hongersnood in Ierland waarbij men hoofdzakelijk afhankelijk was van witte aardappelen). Tot op vandaag is deze aardappelsoort dan ook minder duur dan de zoete aardappel.

De aardappelen worden gerelateerd aan ondervoeding omdat arme mensen, doorheen de geschiedenis, afhankelijk waren van witte aardappelen als belangrijkste voedingsmiddel. Mensen konden niet genoeg vet-oplosbare voedingsstoffen uit dierlijke producten halen. Om deze reden verkeerden ze waarschijnlijk in een ongezonde toestand.

Het probleem bij deze argumenten is dat ze geen recht doen aan witte aardappelen die niet tot junkfood horen en deel uit maken van een gezond voedingspatroon. Net als witte aardappelen zijn er ook nog andere Paleo voedingsmiddelen die gebruikt kunnen worden als ingrediënt in junkfood (zoals kokosvlokken, verwerkt in koekjes en boter op popcorn in de bioscoop). Het feit dat dergelijke voeding verwerkt kan worden in ongezonde voeding, is geen reden om te denken dat ze ongezond zijn.

Voedingstekorten in een aardappeldieet zijn niet te wijten aan aardappelen maar aan een tekort aan kwalitatieve dierlijke voeding. Zolang ander voedingsmiddelen geen plaats ruimen voor aardappelen, zullen ze normaal geen slechte gezondheid veroorzaken. Zorg er wel voor dat je je aardappelen lang genoeg kookt, want anders kan het wél voor grote issues zorgen.

Hoewel ons oordeel niet terecht is associëren we kleurrijke voeding met gezonde voeding. Maar hoe zit het dan met bloemkool en uien? Of kokosnoot? Is het ongezond omdat het niet kleurrijk maar wit is? Deze veronderstelling zou in zekere mate kunnen kloppen bij bloem en rijst.

De witte kleur is hier echter te verklaren door hun verwerkingsproces en het verwijderen van de pel.  Bij witte rijst is het verwijderen van de pel net een voordeel aangezien de giftige stoffen hiermee verwijderd worden.

Aardappelen, bloemkool, uien en kokosnoot hebben van nature een witte kleur. Hun kleur zegt echter niets over hoe gezond ze zijn.

Besluit

Hoewel we het in het verleden op deze website al eens anders verteld hebben, lijken we onze mening te moeten herzien: witte aardappelen behoren tot de volwaardige voedingsmiddelen. Ze zijn niet minder gezond dan zoete aardappelen en bevatten eigenlijk zelfs alle essentiële aminozuren, dewelke moeilijk te verkrijgen zijn uit dierlijke voedingsmiddelen.

Hou er wel steeds rekening mee dat je nooit te veel aardappelen eet, en zorg er voor dat je voldoende andere voedingsmiddelen van de Paleo voedingslijst naar binnen krijgt.

Een acceptabele hoeveelheid zetmeel kan in je Paleodieet passen, je energie geven en levendig doen voelen. Wanneer dat het geval is, dan is er niets mis met het consumeren van aardappelen en de witte variant hiervan.

Probeer eens pestopuree of viskoekjes om je aardappelen te combineren met gezonde vetten en eiwitten. Je kan de aardappelen ook gewoon in dikke frieten snijden en ze bakken in de oven met rozemarijn of kokosolie –njammie!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.